ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
Η έννοια της Συμμόρφωσης
Ιπποκράτης: «Ευπρέπεια»
Μειωμένη Συμμόρφωση Ασθενών
Συγγραφικό Έργο «Ευπρέπεια»
- Το πρόβλημα της μειωμένης συμμόρφωσης των ασθενών είχε εντοπιστεί πριν από 2.000 χρόνια.
- O Ιπποκράτης προειδοποιούσε τους ιατρούς της εποχής να δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάλυση των αιτιών που οδηγούσαν τους ασθενείς τους να ψεύδονται αναφορικά με την τήρηση των οδηγιών που τους έδιναν οι ιατροί.
Ορισμός - Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.)
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
Η φαρμακευτική συμμόρφωση συνδέεται άρρηκτα με τη λήψη του σωστού φαρμακευτικού σκευάσματος, την κατάλληλη στιγμή, στην απαιτούμενη δόση και για το χρονικό διάστημα που συστήνει ο εκάστοτε θεράπων ιατρός.
Συμμόρφωση Ασθενούς
"Συμμόρφωση ασθενούς" ορίζεται o βαθμός στον οποίο η συμπεριφορά ενός ατόμου όσον αφορά τη λήψη φαρμάκων, συνοδευόμενη κάποιες φορές και από αλλαγές στη δίαιτα ή στον τρόπο ζωής, συμβαδίζει τόσο με τις ιατρικές συμβουλές όσο και με τη φαρμακευτική αγωγή που εκάστοτε χορηγείται.
Η φαρμακευτική συμμόρφωση συνδέεται άρρηκτα με τη λήψη του σωστού φαρμακευτικού σκευάσματος, την κατάλληλη στιγμή, στην απαιτούμενη δόση και για το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του εκάστοτε θεράποντα ιατρού.
Παράγοντες που επηρεάζουν τη Συμμόρφωση
Κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες
Φύλο
Κοινωνικό status
Εισόδημα
Εκπαίδευση
Γεωγραφική θέση
Παράγοντες που αφορούν τη νόσο
Σοβαρότητα
Συμπτώματα
Βαθμός Δυσλειτουργίας
Διάρκεια νόσου
Παραμέτρους της θεραπείας
Πληροφόρηση
Περιπλοκότητα Αμεσότητα των αποτελεσμάτων, αποτυχίες στην ίδια θεραπεία, εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών.
Παράγοντες που σχετίζονται με το σύστημα υγείας
Ποιότητα της σχέσης ασθενούς - ιατρού
Ευκολία πρόσβασης ΣΥ
Ανάπτυξη (συστήματος)
Επιλογές Θεραπείας
Παράγοντες που αφορούν τον ίδιο τον ασθενή
Γνώση (θεραπείες)
Προσέγγιση (θεραπείας)
Προσδοκίες αποτέλεσμα της θεραπείας
Στάση ΣΥ
Πεποιθήσεις ΣΥ
Καθοριστικοί Παράγοντες Συμμόρφωσης
Κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες
Εισόδημα, φτώχεια, ανεργία, υποστήριξη στα κοινωνικά δίκτυα, κοινωνικός αποκλεισμός κλπ.
Παράγοντες που σχετίζονται με τη θεραπεία
Αποτελεσματικότητα φαρμάκου, πολυπλοκότητα, επίβλεψη φαρμακευτικής αγωγής κλπ.
Παράγοντες που σχετίζονται με τον ασθενή
Λήθη, λανθασμένες πεποιθήσεις για ασθένειες και φάρμακα, προτιμήσεις, μειωμένες γνώσεις για την υγεία κλπ.
Παράγοντες που σχετίζονται με την κατάσταση
Σοβαρότητα συμπτωμάτων, διάρκεια, ρυθμός εξέλιξης, σοβαρότητα της νόσου κλπ.
Εμπόδια συστήματος υγείας
Διαθεσιμότητα και πρόσβαση σε παρόχους, κακή ποιότητα αλληλεπίδρασης ασθενή-παρόχου κλπ.
Η συμμόρφωση των ασθενών
στην φαρμακευτική θεραπεία
δεν είναι σταθερή
- 12-24% των ασθενών δεν συμμορφώνονται ποτέ στις οδηγίες του θεράποντος
- 30-35% ακολουθούν πιστά τις οδηγίες
- 40-58% των ασθενών έχουν διάφορους βαθμούς συμμόρφωσης
Van den Bemt B et al, 2012 Expert Reviews Ltd, ISSN 1744-666X
Η μη συμμόρφωση του ασθενή
στην φαρμακευτική θεραπεία
μειώνει την αποτελεσματικότητά της
- Το ποσοστό συμμόρφωσης για μακροπρόθεσμες φαρμακευτικές θεραπείες εκτιμάται μεταξύ 40% και 50%.
- Το ποσοστό συμμόρφωσης για βραχυπρόθεσμες θεραπείες κυμαίνεται σε υψηλότερο επίπεδο μεταξύ 70% και 80%,
- Η συμμόρφωση σχετικά με την αλλαγή στον τρόπο ζωής κυμαίνεται χαμηλότερα μεταξύ 20%-30%
Claxton A et al, CLINICAL THERAPEUTICS®/VOL. 23, NO. 8, 2001; de Achaval S and Suarez-Almazor M, Int J Clin Rheumtol. 2010 June 1; 5(3): 313–326. doi:10.2217/ijr.10.15
Συμμόρφωση ασθενών στη θεραπεία
Υπακοή και Συμφωνία ασθενών
Η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή (υπακοή) είναι η διαδικασία στην οποία οι ασθενείς λαμβάνουν τα φάρμακά τους όπως τους έχουν συνταγογραφηθεί (συμφωνία) με διακριτά στάδια: την έναρξη, την εφαρμογή και τη διακοπή.
Μη συμμόρφωση ασθενών στη θεραπεία
Καθοριστικός παράγοντας στη σπατάλη πόρων
- Η μη συμμόρφωση στη θεραπεία αναφέρεται συχνά ως καθοριστικός παράγοντας στη σπατάλη πόρων υγειονομικής περίθαλψης
- Η καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπεία συνδέεται άμεσα με βελτιωμένα κλινικά αποτελέσματα, υψηλότερη ποιότητα ζωής και χαμηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης σε πολλές χρόνιες παθήσεις
Συνέπειες της μη συμμόρφωσης
Ο φαύλος κύκλος της κακής συμμόρφωσης στα φάρμακα, τα φτωχά κλινικά αποτελέσματα και το αυξημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης
Υφαντόπουλος, 2021
